Bir parça çikolata yemezsen bayılacağını düşündüğün zamanlar oluyor mu? Peki, sence şeker bağımlısı mısın? Bırakmaya ne dersin?
Yazımı okuduktan sonra şekeri bırakanlar kulübüne umarım seni de dahil edebilirim.
Yemekten (özellikle akşam yemeği) hemen sonra mutlaka tatlı bir şeyler yemek isteyenlerin sayısı oldukça fazladır. Haftada 1-2 kez de sorun yok ancak bunu her gün rutinin hatta alışkanlığın haline getirdiğinde tehlike sinyalleri senin için çalıyor demektir. Çünkü bu kriz anlarında yenilen tatlılar vücudunun aşırı miktarda şekere maruz kalmasına neden oluyor. Bunun yanında bonus olarak diş çürükleri, cildinin bozulması, bel ve kalça çevresinin genişlemesi, Tip 2 diyabet, yüksek kan basıncı, felç ve bunama gibi ciddi sağlık sorunları ile şeker tüketiminin ilişkili olduğunu gösteren birçok çalışma da bulunuyor.
NE KADAR ŞEKER FAZLADIR?
Amerika Kalp Derneği’nin önerilerinde; kadınlar günde en fazla 6, erkekler için günde en fazla 9 çay kaşığı şekerin ekstra olarak kullanılabileceği bildirilmektedir. Dünya Sağlık Örgütünün yayınladığı son bildiriye göre ise günlük şeker tüketimi, bireyin günlük aldığı kalorinin %10’unu geçmemesi gerekiyor. İdealini ise günlük kalorinin % 5’i yani 25 gram olarak düşünebilirsin. 330 ml kolanın 37,5 gr şeker içerdiğini düşünürsek tükettiğimiz yiyeceklerin ve içeceklerin içindeki ekstra şeker oranına dikkat etmemiz oldukça önemlidir. Ketçaptan, kahvaltılık gevreklere, reçel, bal, şuruplar, meyve suları, meyveli yoğurtlar, salata sosları, hazır çorbalar hatta konservelerde dahi birçok ürün içinde ilave şeker bulunuyor bu nedenle etiket okumak şart. Meyve, sebze ve sütte zaten doğal olarak bulunan şeker ise rafine şeker yani zararlı şeker grubuna dahil değildir.
ŞEKER BAĞIMLILIĞI NASIL ANLAŞILIR?
Şekerin beyinde aynı uyuşturucu gibi etki gösterip, bağımlılık yarattığına dair çalışmalar bulunmaktadır. Şeker konusunda bir kere çizgiyi aştın mı durmak oldukça zorlaşır. Aşırı şeker tüketimi bağımlılık yanında obeziteye de sebep olur. Şekerli besinler beynin ödül merkezini aktive ederek tatlı isteğini artırır. Dikkat edilmesi gereken nokta ise sadece tatlılar değil, kendisi tatlı olmadığı halde gizli şeker içeren ketçap, salata sosları vb. aynı zamanda beyaz undan yapılmış makarna, ekmek gibi nişastalı besinlerin tüketimidir.
4 tip şeker bağımlısı vardır:
- Sürekli yorgun hisseden ve enerji almak için şekere yönelenler
- Hızlı atıştırmalıklar için şekere yönelenler
- Canı sürekli küçük tatlı bir şey isteyenler
- Hormonal dengesizliği olan ve moodlarını yükseltmek için şekere yönelenler
Şeker bağımlılığının tüm çeşitlerinde şekersiz nasıl hissedildiği ve sergilenen semptomlar belirleyicidir. Bağımlılığın hangi sınıfta olduğunu bulmak ve tedavi etmek gerekmektedir. Öncelikle hormonal dengesizlik sorgulanmalıdır, bunun için kan şekerini, insülin ve HOMA-IR değerini ölçtürmeni öneririm. Eğer enerji için veya tatlı isteğin için sürekli şekere yöneliyorsan bağımlılığı basitçe tedavi etmek için daha fazla su iç, dengeli beslen, şekerli ve gazlı içeceklerden uzak dur ve daha fazla uyu (8 saati geçme). Bazı bağımlılıklar stresle tetiklenebileceğinden, stres kaynağını bulup yok etmek de önemlidir.
ŞEKERİ BIRAKTIĞINDA HAYATINDA NELER DEĞİŞECEK?
Öncelikle, çok enerjik hissedeceksin. Gece yatağa girerken yorgun, bitkin olmayacaksın çünkü kan şekerinde sürekli dalgalanmalar yaşamayacaksın.
Zayıflayacaksın. Duymak istediğin tam da bu biliyorum. Tabiki, kilo vereceksin ve tartıdaki değişimi, şekeri bıraktığın birinci haftadan itibaren göreceksin.
Yediklerinin ve içtiklerinin gerçek tadını almaya başlayacaksın. İçtiğin çay/kahveye şeker koyuyorsan üzgünüm ama sen daha çay ve kahvenin gerçek tadını bile bilmiyorsun.
Cildin düzelecek, ergenlikteki gibi sivilcilerinle uğraşmayacaksın. Saçlarının parladığını ve tırnaklarının kırılmadığını hayretle göreceksin çünkü güzellik içten gelir. Kendini içten ne kadar iyi beslersen dıştan da o kadar iyi görüneceksin.
Yaşam kalitenin arttığını hissedeceksin, sağlığında düzelmeler olacak. Egzersiz yapmak için daha fazla zaman ayırmaya başlayacaksın.
Hadi bugün başla! İlle pazartesiyi, doğum günün geçmesini veya biraz daha tatlı yiyip jübile yapmayı bekleme.
Şeker bağımlılığından kurtulmak isteyenlere motivasyonu sağlayacak film önerisi; That Sugar Film, youtubedan izleyebilirsin.